سپتیک واحدی بسیار کاربردی درتصفیه فاضلاب به ویژه فاضلاب های بهداشتی - انسانی می باشد. سپتیک مخزنی است که در آن فاضلاب به کمک فرآیندهایی از قبیل ته نشینی، شناور سازی و بیولوژیکی تصفیه می گردد. از سپتیک ها بطور گسترده ای در واحدهای مسکونی و ویلایی، مجتمع های مسکونی و اداری، کارگاه های عمرانی و ساختمانی، کارخانجات تولیدی و صنعتی، هتل ها، رستوران ها، و مجتمع های تفریحی و ورزشی استفاده می شود. نمونه ی پرکاربرد سپتیک که امروزه بسیار مدنظر کارفرمایان پروژه های ساختمانی میباشد، سپتیک پلی اتیلن است.

سپتیک امروزه به طور گسترده در صنعت آب و فاضلاب مورد استفاده قرار می گیرند. سپتیک از لوله های دوجداره ساخته می شود. مقاومت بالا در برابر فشارهای خارجی روی مخزن و آبندی ۱۰۰ درصد آن و قابلیت نصب در شرایط آب و هوایی مرطوب و محیط های خورنده از ویژگی های سپتیک می باشد.

اولین سپتینگ دوجداره با عدسی محدب در کارخانجات ناب زیست تولید گردید. ظرفیت این سپتیک آماده 50 مترمکعب بود و برای ماشین سازی اراک تولید گردید . این سپتیک دارای عدسی محدب بود و شخامت بدنه عدسی این نوع سپتیک بیش از 10 سانتیمتر بوده است .

ساختار سپتیک : از نظر ساختمان می توان گفت سپتیک مخزنی است که توسط حداقل یک دیواره به دو بخش نامساوی تقسیم شده است. در بخش اول سپتیک شرکت ناب مواد و ذرات درشت ته نشین شده و در کف مخزن پلی اتیلن انباشته می شوند. چربی ها و روغن های شناور نیز بر روی سطح مایع درون سپتیک تجمع می نمایند.

در ماه های سرد سال امکان ترک خوردگی لوله ها، مخازن دفن شده و . . نیز وجود دارد و امکان نشت فاضلاب و پساب به لایه های زیرزمینی و حتی بیرون را دارد ولی بدلیل برودت هوا ممکن است بوی تعفن متساعد نشود.

حال اگر مخزن سپتیک|انباره فاضلابی از جنس بتنی نیز باشد این مشکل چند برابر خواهد شد.

ما برای حل این مشکل یک پیشنهاد فوق العاده نیز داریم و آن استفاده از سپتیک و برای انشعابات استفاده از لوله های پلی اتیلن (کاروگیت) نیز میباشد.

کاربرد سپتیک

قابل توجه است که فاضلاب روی ساختمان که عمل جمع آوری فاضلاب تولیدی و انتقال آن را تا مخزن سپتیک عهده دار است بر اساس فاضلاب روهای متداول طراحی می شوند بنابراین لازم است که به مسأله حداقل سرعت و شیب در این فاضلابروها دقت شود. در صورتی که بتوان به حل این مسأله فائق شد و از طرفی بتوان موقعیت مخزن را طوری انتخاب نمود که چند خانه را با هم سرویس دهد می توان فاضلاب چند خانه را جمع آوری و به مخزن سپتیک انتقال داد. مخزن سپتیک برای مناطقی که جنس زمین غیر قابل نفوذ باشد و نتوان از چاههای جاذب سود جست و برای منازل و مؤسساتی که در نواحی روستایی و یا دور از دسترس شبکه های جمع آوری فاضلاب قرار دارند، می تواند یک روش قابل قبول تصفیه فاضلاب باشد.

سپتیک فاضلاب در نوع عادی خود به همان سپتیک معروف است . که به عنوان روش های متداول در تصفیه فاضلاب مورد استفاده قرار میگیرد. بعد از جنگ جانی دوم سپتیک ها برای دفع فاضلاب ها به صورت عمده مورد استفاده قرار گرفتند .

البته سپتیک مورد استفاده در آن زمان از نوع بتنی بود ولی حال اینکه امروزه از سپتیک استفاده میکنند که این خود دارای ممیزه هایی میباشد .

ازجمله عدم نشت مواد فاضلابی به بیرون و دارا بودن محیط بی هوازی و فعالیت میکروارگانیسم های هتروتروف یا همان بی هوازی است .

به طور کلی تصفیه فاضلاب در انباره های تعفن به طور ناقص انجام می گیرد و آنهم برای جمعیتی محدود. این تصفیه ناقص تنها موجب می شود که دفع فاضلاب به زمین آسانتر انجام گرفته و دفع آن به منابع طبیعی در روی زمین زیان کمتری را به محیط زیست وارد سازد ولی در هر صورت دارای معایب یک تصفیه ناقص می باشد.

سپتیک از نظر کار خود نیز دارای این عیب است که قسمتی از مواد ته نشین شده در کف انبار به علت تعفن و تولید گازها همراه این گاز به سطح فاضلاب در انباره آمده و موجب اختلال در کار سپتیک می شود. همچنین ممکن است این مواد همراه فاضلاب بیرون آید.

از جمله مشکلاتی که در جمع آوری فاضلاب خام در سطح روستاها وجود دارد عدم جریان کافی فاضلاب در لوله ها می باشد. این مسأله باعث می شود سرعت کافی در لوله ها بوجود نیامده و به علت کم بودن سرعت، مواد معلق در لوله رسوب و سیستم از کار بیفتد. پیرو همین نقطه ضعف سیستم های جمع آوری فاضلاب متداول بوده که تصمیم به جمع آوری فاضلاب ته نشین شده از طریق مخازن سپتیک گردید.

پساب خروجی از مخزن که مواد معلق خود را در مخزن از دست داده است قادر خواهد بود با سرعت و شیب کمتری بدون مشکل در فاضلابروها جریان یابد. قابل توجه است که فاضلابروی ساختمان که عمل جمع آوری فاضلاب تولیدی و انتقال آن را تا مخزن سپتیک عهده دار است بر اساس فاضلابروهای متداول طراحی می شوند بنابراین لازم است که به مسأله حداقل سرعت و شیب در این فاضلابروها دقت شود. در صورتی که بتوان به حل این مسأله فائق شد و از طرفی بتوان موقعیت مخزن سپتیک را طوری انتخاب نمود که چند خانه را با هم سرویس دهد می توان فاضلاب چند خانه را جمع آوری و به مخزن سپتیک انتقال داد.

مخزن سپتیک برای مناطقی که جنس زمین غیر قابل نفوذ باشد و نتوان از چاههای جاذب سود جست و برای منازل و مؤسساتی که در نواحی روستایی و یا دور از دسترس شبکه های جمع آوری فاضلاب قرار دارند، می تواند یک روش قابل قبول تصفیه فاضلاب باشد. مخزن سپتیک در واقع یک مخزن ته نشینی کوچک می باشد که به دلیل زمان ماند طولانی، فاضلاب در آن تحت اثر باکتریهای غیر هوازی به حالت معلق در می آید. سرپوشیده نمودن آن به منظور جلوگیری از مزاحمت بوی نامطبوع می باشد.

نظر به اهمیتی که مخزن سپتیک در کاهش آلودگی و مواد آلی فاضلاب دارد، اغلب به عنوان یک راه حل موقت دفع فاضلاب بکار می رود. در این روش کلیه فاضلاب منزل بوسیله فاضلاب رو ساختمان وارد مخزن سپتیک می گردد. فعل و انفعالاتی که در مخزن سپتیک صورت می گیرد عبارتست از پالایش ابتدایی فاضلاب که همان ته نشینی است، حتماً موادی که در مخزن ته نشین و یا رونشین می شوند مراحلی از تصفیه را می گذرانند که درباره آن نیز مختصری گفتگو خواهد شد. مخزن سپتیک به نحوی طرح می شود که فاضلاب ورودی به آن تقریباً‌ بین یک تا سه روز باقی می ماند در مدت مذکور مواد معلق بالنصبه سنگین فاضلاب به صورت لجن در کف مخزن ته نشین شده و بیشتر مواد معلق سبک و از جمله روغن و چربی به تدریج به شکل کف غلیظی در سطح مایع شناور می گردد. وقتی که مقدار فاضلاب وارد مخزن می شود به اندازه هم حجم آن پساب از لوله خروجی دفع می شود.